ΠΕΡΟΥ – ΒΟΛΙΒΙΑ

Περού
Χώρες των Άνδεων

Η μεγαλοπρεπής τέχνη των ανακτόρων και των ναών της εποχής της αποικιοκρατίας των Ισπανών «Κονκισταδόρες», τα εντυπωσιακά σκηνικά του Ανδικού συγκροτήματος με τα ερημικά ανεμοδαρμένα υψίπεδα, τις πυκνοκατοικημένες κοιλάδες, τους παγετώνες των ψηλών κορυφών, τη λεωφόρο των «ηφαιστείων»(καταστροφικοί σεισμοί πλήττουν τη χώρα), καθώς και τις πηγές του Αμαζονίου με τα δάση και τους ποταμούς της, είναι όλα αυτά στοιχεία που συνθέτουν την εικόνα του Περού.

Απόγονοι των Ίνκας οι σημερινοί κάτοικοι- Ινδιάνοι των Άνδεων τυλιγμένοι στις ξεθωριασμένες κάπες τους και με τα ψηλά καπέλα τους οι γυναίκες (αχώριστο στοιχείο της ενδυμασίας που δεν αποχωρίζονται ούτε στο σπίτι τους), μιλούν ελάχιστα, απαντούν μονολεκτικά, στη γλώσσα τους την «κέτσουα», έχουν ακόμα στα μάτια ένα παντοτινό φόβο, μια αιώνια δυσπιστία. Για να επιζήσουν στη βία των «κονκισταδόρων» των Ισπανών κατακτητών αναγκάστηκαν να κρύψουν την ψυχή τους- πολλοί θεωρούν ότι είναι οκνηροί, μοιρολάτρες, αποφασισμένοι να αυτοκαταστραφούν.

Συνεχίζουν όπως στο χθες να ζουν στις γαίες των προγόνων σε απρόσιτες τοποθεσίες, που μόνο αυτοί επιζούν σε εργασίες στα ορυχεία σε 4.000 μέτρα ύψος με καλλιέργειες πατάτας σε στενές-στεγνές λωρίδες υψιπέδων σε καλύβες από λάσπη. Εργασίες τρομερά κοπιαστικές ένεκα και του υψομέτρου το οποίο καλώς το αντιλαμβάνονται οι τουρίστες στο ΚΟΥΖΚΟ, όπου στα ξενοδοχεία υπάρχουν πάντοτε οξυγόνο και καρδιοτονωτικά. Ωστόσο, οι πρόγονοι αυτού του λαού ήταν έξυπνοι, πολιτισμένοι, δραστήριοι, μεγάλος λαός οι Ίνκας. Η χρονολογία της παρουσίας τους ανάγεται στη σφαίρα των θρύλων.

Με πρωτεύουσα και αφετηρία το ΚΟΥΖΚΟ («ομφαλός» στην ΚΕΤΣΟΥΑ), οι ηγεμόνες των ΙΝΚΑΣ δημιούργησαν μια αυτοκρατορία από τη σημερινή Κολομβία έως το κέντρο της Χιλής σε ένα μέτωπο 4.000 χιλιομέτρων. Η μέγιστη ακμή περί τα μέσα του 15ου μ.Χ αιώνα. Δρόμοι λιθόστρωτοι, κυκλώπειοι διέσχιζαν όλη την αυτοκρατορία ακόμη και σε ύψος 5.000 μέτρων και προσέγγιζαν επιβλητικές πόλεις φτιαγμένες από τεράστιους πέτρινους όγκους, λειασμένους και στερευμένους χωρίς παρεμβολή ασβέστη ή λάσπης.

Έχτιζαν πόλεις και οχυρά χρησιμοποιώντας μνημειώδεις τεχνικές. Η αρχιτεκτονική ήταν η τέχνη τους, τα μαθηματικά το πάθος τους. Οι Ίνκας δεν γνώριζαν άλογα. Τα άλογα του FRANCISCO PISARO τούς τρομοκράτησαν περισσότερο από τα κανόνια όταν το 1530 με λίγες εκατοντάδες «Κένταυρους» κατέκτησε ολόκληρη την ανδεοκρατία και μετέφερε την έδρα από το ΚΟΥΖΚΟ στην ΛΙΜΑ (πόλη των Φώτων).
Σήμερα είναι μια πόλη χαρούμενη, ζωηρή, φιλόξενη με επιβλητικά μνημεία και μέγαρα. Στον καθεδρικό ναό της φυλάσσεται η μούμια του Φραντσίσκο Πισάρο σε κρυστάλλινη θήκη και οι Ινδιάνοι προσκυνούν την σωρό του, ένα γεγονός ανεξήγητο, ένα μυστήριο αδιαπέραστο. Ο κατακτητής ακόμα και μουμιοποιημένος προκαλεί το φόβο και σήμερα στους Περουβιανούς Ινδιάνους.

Οι Ίνκα

Ο Ίνκα ήταν ο απόλυτος μονάρχης, θείας καταγωγής, κυβερνούσε μια περουβιανή φυλή και από τον 13ο αιώνα άρχισε τη βαθμιαία κατάληψη των εδαφών των κεντρικών Άνδεων. Ο Ίνκα ζούσε με αφάνταστη μεγαλοπρέπεια. Τα υφάσματα των ρούχων του ήταν πολύτιμα και τα σχέδιά τους ζωηρά. Ήταν γεμάτος κοσμήματα, στο κεφάλι του είχε ένα τουρμπάνι διάφορων χρωμάτων, το «λιαουτούρ» και μια κόκκινη φούντα που ήταν σημάδι της εξουσίας του. Πάνω από το τουρμπάνι ήταν στερεωμένος ένας χρυσός δίσκος με την εικόνα του ήλιου και στολισμένος με δύο φτερά «κορεουκένκε»-πουλιού που θεωρούνταν ιερό και συμβολικό. Πάνω από τον χιτώνα είχε ένα μεγάλο μανδύα, τα ρούχα του ήταν γεμάτα πολύτιμες πέτρες και δυο χρυσά ελάσματα στους ώμους παρίσταναν το κεφάλι του πούμα. Στα πόδια του φορούσαν σανδάλια στολισμένα με χρυσάφι.

Ο Ίνκα ταξίδευε στην εκτεταμένη και τραχιά αυτοκρατορία του, στους δρόμους που είχε κατασκευάσει για να κρατά ενωμένο το έδαφός του και που σε πολλά μέρη υπάρχουν ακόμα. Μεταφερόταν σε ειδικά φορεία στολισμένα με πολύτιμα πετράδια και περνούσε πάνω από επικίνδυνες γέφυρες. Ο γάμος στην αυτοκρατορία ήταν πολύ σπουδαίος και μόνο ο παντρεμένος γινόταν «ρούνα», δηλαδή πλήρης άνθρωπος, άξιος να ασκεί τα πολιτικά του δικαιώματα και να αναλαμβάνει δημόσια αξιώματα. Η τελετή του γάμου γινόταν στην κυριότερη πλατεία της χώρας όπου συγκεντρώνονταν οι νέοι και νέες που ήταν σε θέση να παντρευτούν. Ο Ίνκα παντρευόταν την αδερφή του και ο γιος της αδερφής ήταν ο κληρονόμος του θρόνου. Όταν πέθαινε το σώμα του βαλσαμωνόταν και μεταφερόταν στο μεγάλο ναό του Ήλιου, στην Κούζκο.

ΟΙ «ΝΤΙΑΜΠΛΑΔΑΣ» ΤΗΣ ΟΡΟΥΡΟ

Μέσω της «Ντιαμπλάδα» ο βολιβιανός λαός θέλει να εκφράσει το δράμα των κοινοτήτων των ορυχείων : στα ορυχεία δεν λάμπει ο ήλιος, δεν ζει η μητέρα-γη, το ορυχείο είναι ένα βασίλειο κόλασης που οι μονάρχες του είναι ο Αουάρι και η σύζυγός του. Ο άργυρος είναι δημιουργία του Αουάρι. Όταν ο άνθρωπος τρύπησε τα βουνά για να πάρει τα μέταλλα, προκάλεσε την οργή του Σατανά, που ονομαζόταν Σαντιάγο. Είναι αλήθεια πως στη βάση της τελετής βρίσκεται η ανάγκη και η ανάγκη του Ινδιάνου να ξεδώσει στη φιέστα. Η «Ντιαμπλάδα» είναι μια μάχη ανάμεσα στην κόλαση και στον παράδεισο, ο σατανάς απέναντι στο πύρινο σπαθί του Αρχάγγελου Μιχαήλ. Αρχίζει η «Ντιαμπλάδα» και οι δρόμοι της Ορούρο γεμίζουν μάσκες και κοστούμια, φρικτές μάσκες, δημιουργήματα της πλούσιας φαντασίας των κατασκευαστών. Η πομπή αρχίζει και την αποτελούν αγγελικά πρόσωπα, λευκοί χιτώνες, ο Αρχάγγελος Μιχαήλ. Το πλήθος για μια μέρα έχει αποβάλλει όλους τους φόβους του, είναι ήδη γνωστή η έκβαση του «ιερού πολέμου» και απολαμβάνει τη δύναμή του. Κάθε άγγελος πρέπει να νικήσει εφτά διαβόλους, ένα-ένα τα αμαρτήματα πεθαίνουν στη σκόνη της πλατείας.

Βολιβία (Bolivia)

Η Βολιβία είναι μια χώρα βυθισμένη σ’ έναν βαθύ ύπνο, τον ύπνο της φτώχειας και της αθλιότητας, η χώρα της σιωπής, μιας παράξενης αφύσικης σιωπής- είναι κλεισμένη στο κέλυφος ενός μυστηριώδους παρελθόντος, νοσταλγοί μιας κατάστασης που δεν μπορεί πια να επαναληφθεί.

Μόνο ένας ουτοπιστής σαν τον «Τσε Γκεβάρα» μπορούσε να τρέφει αυταπάτες ότι θα άναβε τη σπίθα της εξέγερσης. Είχε πιστέψει ότι θα αποκτούσαν ξανά το θάρρος, που επέδειξαν στα τέλη του 18ου αιώνα την εποχή της εξέγερσης του Ινδιάνου Τούπακ-Αμάρου– οι «τουπαμάροι» πήραν το όνομά του σε ανάμνησή του.

Οι μικρόσωμοι, νευρώδεις, υπομονετικοί άνθρωποι του υψιπέδου ζουν σε βραχώδεις εκτάσεις, όπου κάθε μέτρο γης πρέπει να κερδιθεί από το βουνό. Θάβουν κάτω από την πόρτα της καλύβας αποστεωμένα νεκρά έμβρυα λάμα που εξευμενίζουν τα πνεύματα. Είναι χριστιανοί αλλά λατρεύουν τη θεά της γονιμότητας Όταν ξεσπούν καταιγίδες, φοβούνται τους κεραυνούς και πιστεύουν ότι ρίχνονται από την κορυφή του Ιλιμάνι. Όταν πέφτει η νύχτα, οι ψυχρές μοβ σκιές των βουνών δίνουν στο τοπίο μια μυστήρια όψη. Μονάχα οι Ινδιάνοι είναι συνηθισμένοι να ζουν όχι μόνο τόσο ψηλά, αλλά και στη μοναξιά αυτή.

Η ΛΑ ΠΑΖ, πρωτεύουσα, είναι η υψηλότερη πόλη στον κόσμο, μια πόλη που μοιάζει με φωλιά κόνδορα, σε 4000 μέτρα που περιβάλλεται από αιώνια χιονισμένα βουνά. Το υψόμετρο «κόβει» την ανάσα, εξουδετερώνει κάθε ενεργητικότητα. Ο λιγοστός όμως αέρας που μπαίνει στους πνεύμονες είναι ο λιγότερο μολυσμένος αέρας του κόσμου. Υπάρχουν χωριά ακόμη ψηλότερα. Οι Ινδιάνοι των Άνδεων έχουν μεγάλη αποχή πνευμόνων και όγκο αίματος πολύ πιο ανεπτυγμένο από το φυσιολογικό.
Πρόσωπα σκαμμένα και καμένα από τον ήλιο και τον άνεμο. Οι Ινδιάνοι πολεμούν το κακό των βουνών μασώντας φύλλα κόκας. Χωρίς τα φυλλαράκια της κόκας που διώχνουν την πείνα και την κούραση η ζωή των Ινδιάνων θα ήταν αδύνατη.
Η κόκα δίνει χρώμα στα κίτρινα πρόσωπα.

Ο ιθαγενής των Άνδεων ζει σε έναν τελείως δικό του κόσμο, κατοικημένο από πνεύματα που επεμβαίνουν σε κάθε ενέργεια της ζωής του ανθρώπου.
Μπροστά στα θαύματα της φύσης, μπροστά στην απεραντοσύνη των λιμνών ή στην επιβλητικότητα των βουνών που υψώνονται με τις χιονισμένες κορυφές τους πάνω από τα 6000 μέτρα, ο Ινδιάνος δεν δοκιμάζει ωραία συναισθήματα. Νιώθει σαν να συνθλίβεται από την πολύ βαριά αυτή φύση και ικετεύει τα πνεύματα να μην του κάνουν κακό, «να μην του κλέψουν την ψυχή». Η επίκληση αυτή προσαρμόζεται σε κάθε πράξη της ζωής του και ο Ινδιάνος την επαναλαμβάνει μπροστά στο άγαλμα του αγίου-προστάτη, μπροστά στη λίμνη Τιτιτάκα και στα βουνά. Στην μυθολογική κορυφή βρίσκεται πάντα η Πάτσα – Μάμα, η μητέρα-γη, γενναιόδωρο σύμβολο της ζωής, της γονιμότητας. Ο χριστιανισμός δεν την νίκησε, δεν μπορεί να την εξαλείψει σε μια αγροτική κοινωνία με μικρή πολιτιστική ανάπτυξη.